Vrijwel alle kinderen in Nederland zijn opgegroeid met de tv-programma’s van “Kabouter Plop” en “Piet Piraat met zijn vrienden”. Het eerste televisiedebuut van Kabouter Plop dateert al weer uit 1998. In het programma staan de kabouters Plop, Kwebbel, Lui en Klus centraal. De kabouters zijn eigenlijk een soort levende stripfiguren met een rode punt op een lange neus. Ze dragen altijd dezelfde kleding in primaire kleuren en een muts met hangoren en bellen. Daarnaast hebben de drie mannelijke kabouters ringbaartjes in verschillende kleuren. De vrouwelijke kabouter draagt een schort en heeft twee vlechten. De televisieserie rond Piet Piraat en zijn vrienden is ook gemaakt rond een vergelijkbaar levend stripfiguur met herkenbare kleding en een zwarte hoed met de letter P.
Studio 100 is producent van de televisieserie. Zij beheert en exploiteert de rechten rond deze typetjes. Van Kabouter Plop en zijn vrienden zijn ruim 275 afleveringen gemaakt. Daarnaast zijn er tevens stripboeken, liedjes en DVD’s verschenen, worden er merchandising artikelen verkocht en is er zelfs een pretpark geopend (Plopsaland).
In Nederland wordt er sinds enige jaren een kindershow georganiseerd onder de naam “Vrolijke Kabouters” en “Pret Piraat met zijn vrienden”. Deze kabouters lopen ook in kleding in primaire kleuren, hebben een muts met hangoren, een lange neus met een rood puntje en eveneens een ringbaardje. Ook Pret Piraat heeft vrijwel dezelfde kleren als Piet Piraat en eveneens een zwarte hoed met de letter P. Als Studio 100 hiervan verneemt, stuurt zij het Nederlandse bedrijf een sommatie om hiermee te stoppen. De optredens met look-a-likes van Kabouter Plop en Piet Piraat zijn een inbreuk op haar intellectuele eigendomsrechten.
Het Nederlandse bedrijf ziet de bui hangen. Zij stuurt Studio 100 daarom een getekende verklaring dat de kaboutermuts met hangoren en de piratenhoed met de P niet langer gebruikt zullen worden. Voor Studio 100 is dit niet voldoende. Die start een rechtszaak voor een algeheel verbod.
De belangrijkste vraag voor de rechter is, of de typetjes wel auteursrechtelijk beschermd zijn. Het Europese Hof heeft hiervoor een leidraad geformuleerd. Het moet gaan om een ‘eigen intellectuele schepping van de auteur van het werk’ (simpel gezegd iets creatiefs) en dat is hier het geval. De personages Kabouter Plop en Piet Piraat bestaan uit een vast aantal ingrediënten. Dat is niet alleen de naam, maar ook de stem, taalgebruik, haardracht, kleding, hoofddeksel, de speciale neus en de manier van optreden. Op zich ‘gebruikelijke’ aspecten die wel vaker te zien zijn bij typetjes. Toch zijn deze typetjes wel auteursrechtelijk beschermd, omdat het hier niet gaat om dit ene aspect (bijvoorbeeld alleen de lange neus), maar juist om de combinatie van al deze aspecten.
Bij de “Vrolijke Kabouters” en “Pret Piraat” komen al deze kenmerken terug. Hierdoor is de totaalindruk van deze show hetzelfde als die van Kabouter Plop en Piet Piraat. Gevolg: inbreuk, verbod op de show, winstafdracht en het vergoeden van een deel van de proceskosten van Studio 100.
Aanhaken bij bekende typetjes klinkt aantrekkelijk, maar blijft gevaarlijk. Veel typetjes worden beschermd op basis van het auteursrecht, merkenrecht of modellenrecht. Raadpleeg daarom bij een nieuw (aanhakend) idee eerst een gespecialiseerde jurist of een merkengemachtigde om te zien wat de mogelijkheden zijn. (bron beeld: rechtspraak.nl)
